• Udostępnij
• Drukuj

Kryzys na rynkach finansowych nie powinien mieć negatywnego wpływu na nieruchomości biurowe, choć może zaważyć na tych projektach, które są realizowane w celach spekulacyjnych. Ewentualne kłopoty banków mogą jednak źle wpłynąć na możliwości finansowania projektów deweloperskich - oceniają prelegenci Property Forum 2011.

Zdaniem Kingi Nowakowskiej, dyrektora zarządzającego w Capital Park Sp z o.o., kryzys finansowy nie powinien dotknąć rynku nieruchomości biurowych bezpośrednio. - Raczej martwimy się, co się będzie działo z bankami i z możliwościami uzyskania przez firmy kredytowania na swoje inwestycje - mówiła Kinga Nowakowska podczas sesji rynek powierzchni biurowych. - Obecnie w Polsce są 2-3 banki, które są w stanie udzielić takiego kredytu. Ich warunki, dotyczące m.in. umów najmu, są bardzo wyśrubowane - wyjaśnia Kinga Nowakowska.

Arkadiusz Rudzki z firmy Knight Frank Sp. z o.o., ocenia, że sytuacja gospodarcza jest stabilna, a kraj jest bezpieczny. - Nie widać problemów z płynnością finansową. Dopóki będziemy mieć możliwość korzystania z dotacji infrastrukturalnych, czyli do roku 2013, nie powinno być większych problemów. Potem jednak może być różnie - przyznaje.

Maciej Zajdel, prezes IVG Poland Sp z o.o. zauważa, że rynek nieruchomości biurowych trzeba traktować dwutorowo: jako rynek inwestycyjny i rynek najmu. - To co się dzieje w sektorze finansowym będzie miało wpływ na rynek inwestycyjny. W przyszłym roku może odczuć on wpływ kryzysu. Rynek najmu będzie się dalej rozwijał - ocenia Maciej Zajdel. Jego zdaniem, może wówczas dojść do ograniczenia atrakcyjności rynku inwestycyjnego w Polsce, ale firmy całkowicie nie zaprzestaną realizacji.

Prelegenci zgadzają się, że firmom deweloperskim nie jest łatwo sprostać warunkom, jakie stawiają banki finansujące projekty biurowe. - Jest to dosyć trudne, ale nie niemożliwe. Trzeba też wziąć pod uwagę, iż projekty są różne - są budynki "szyte na miarę", budowane pod wymagania konkretnego klienta, a także budynki uniwersalne. Jednak generalnie, nie jest proste, pozyskanie finansowania na duży projekt - uważa Piotr M. Krawczyński, dyrektor zarządzający w Kulczyk Silverstein Properties Sp z o.o.

Natomiast Maciej Zajdel ocenia, że Polska jest dobrze postrzegana przez instytucje finansowe. - Banki globalnie patrzą na rynki. Wydaje mi się, że na nasz kraj postrzegają optymistycznie i jest tu możliwość uzyskania finansowania na lepszych warunkach niż na innych państwach europejskich, ustabilizowanych rynkach nieruchomościowych. Dobrze to świadczy o naszym rynku i pozwala na optymistyczne prognozy na następne kilkanaście miesięcy - mówi prezes IVG Poland.

Arkadiusz Rudzki przypomina natomiast, iż w latach 2007-2008 banki bardzo łatwo udzielały kredytów na projekty deweloperskie, jednak to się zmienia. - Teraz banki wchodzą w rolę regulatora, który kontroluje napływ kapitału na rynek - mówi.

Deweloperzy widzą ogromny potencjał na polskim rynku biurowym. - Dane rynkowe za rok 2010 i 2011 wskazują na rekordową liczbę zawartych transakcji na rynku biurowym, głównie warszawskim. W 2011 roku absorpcja netto przewyższy również powierzchnię oddawaną do użytku. Strona podażowa zależy naturalnie od aktywności deweloperów i realizacji nowych projektów - wyjaśnia Tomasz Czuba, dyrektor, Dział Wynajmu Powierzchni Biurowych, Jones Lang LaSalle.