Polska jedną strefą inwestycyjną - czy pobudzi apetyt inwestorów?

Dotychczasowym narzędziem wspierającym w sposób systemowy przedsiębiorczość w Polsce były Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE) powołane do życia na mocy ustawy z 1994 r. Miały one na celu przyspieszenie rozwoju najuboższych regionów kraju, przyciągnięcie kapitału i zmniejszenie bezrobocia. Założenia te udało się w znacznym stopniu zrealizować. Dzięki SSE w okresie 1995–2017 na ich terenach powstało 2000 firm, stworzono i utrzymano ponad 350 tys. miejsc pracy i pozyskano kapitał o łącznej wartości ponad 120 mld zł. Analiza wartości przemysłowych projektów inwestycyjnych wspartych przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu w latach 2015 – 2018, pokazuje, że aż 80% z nich ulokowana została na terenie Specjalnych Stref Ekonomicznych.

Inwestorzy prowadzący działalność w Specjalnych Strefach Ekonomicznych mogli korzystać z preferencyjnych warunków dla biznesu, w szczególności z zwolnień z podatku dochodowego, o ile inwestycje przez nich prowadzone znajdowały się w lokalizacji objętej statusem SSE. Terytorialnie był to jednak bardzo niewielki obszar obejmujący swoim zasięgiem jedynie 0,08% powierzchni Polski. Stanowiło to znaczne ograniczenie dla inwestorów, którzy nie mogli skorzystać ze wsparcia dla inwestycji w wybranych przez siebie lokalizacjach. Część z nich na nowo poszukiwała miejsca dla inwestycji, niektórzy wstrzymali projekty – mówi Łukasz Pańczyk, Senior Associate w Dziale Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych w Colliers International.

Z biegiem lat i gromadzonych doświadczeń zapisy ustawy z 1994 r. zaczęły budzić coraz bardziej ożywioną dyskusję. Zarówno samorządy, jak i przedsiębiorcy, zwłaszcza rodzimi, zwracali uwagę na to, że o możliwości skorzystania z ulg strefowych decyduje kryterium geograficzne. W konsekwencji były one niedostępne dla ogromnej większości potencjalnie zainteresowanych nimi inwestorów. Ponadto brak powiązania zapisów ustawy z polityką gospodarczą państwa prowadził do polaryzacji i efektu nasycenia. W wyniku tego szczególnym zainteresowaniem biznesu zaczęły cieszyć się tereny strefowe w regionach dobrze rozwiniętych gospodarczo, co jeszcze bardziej napędzało ich wzrost. Natomiast biedniejsze obszary kraju, dla których strefy w założeniu miały być bodźcem gospodarczym, przyciągały mniej projektów lub projekty o mniejszym kapitale i skali zatrudnienia. Tym samym rozwijały się zdecydowanie wolniej.